İbrahim BİRELMA
ZAFER BAYRAMI - 30 AĞUSTOS 1922

Bir tesadüf değil, coğrafyanın, iklimin, muharebe şartlarının ve gün seçiminin etkisiyle olacak; Ağustos ayı bizim tarihimizde zafer günleri ile doludur. Malazgirt var en başta, sonra Mohaç var. Avrupa’daki en ileri noktaya gidiştir. Başkumandanlık Meydan Muharebesi de çok önemlidir; biz bunu kutluyoruz ve kutlanacak da…

-1526’nın 29 Ağustos’undaki Mohaç Zaferi, Avrupa tarihinin değiştiği bir olay, Türk İmparatorluğu’nun zirve noktası olarak kabul edilebilir. Hemen hemen 400 yıl sonra 30 Ağustos 1922’deki Dumlupınar Başkumandanlık Meydan Muharebesi’nde kazanılan zaferse Türklerin Küçük Asya’daki anavatanlarını savunmalarının zaferidir.

-26 Ağustos 1071 Türklerin Anadolu’ya giriş tarihidir. 26 Ağustos 1922 ise Anadolu’dan asla çıkmayacağımızın belgesidir; zaten çıkmayacak durumda olduğumuz da açıktır.

-Büyük Taarruz başlamadan evvel kurmaylar planlamayı yaparken, Gazi Mustafa Kemal’in planına hemen herkesin itiraz ettiği, “Bu bu çok iddialı, bunu gerçekleştiremeyiz” dediği, Gazi’nin ise “Ya bunu gerçekleştiririz, ya da gerçekleştiremezsek zaten bittik” dediği malumdur. Başkomutan tecrübeli ve tecrübenin yanında hakikaten keskin ve atılgan zekâlı bir kumandandı ve bu stratejisi zaferi getirmiştir. Çevirme harekâtını iyi biliyordu ve aslında savaş bir gün içinde halledilmişti. Karşı tarafın savunması tarumar ediliyor ve bitiyordu. Bu savaş büyük, üstün bir kurmay savaşıdır. Burada her durum önceden mütalaa edilmiş, ele alınmıştı. (İlber Ortaylı, Gazi Mustafa Kemal Atatürk Kronik kitap 1. Baskı Ocak 2018)

- Büyük saldırı öncesinde Türk ve Yunan ordularının savaş gücü şöyledir: Türk ordusu 186.900 subay ve er, 98.956 tüfek, 839 ağır makineli tüfek, 2.025 hafif makineli tüfek, 323 top, 5.286 kılıç, 10 uçak. Yunan Ordusu 195.000 subay ve er, 130.000 tüfek, 1.002 ağır makineli tüfek, 3.152 hafif makineli tüfek, 344 top, 3.000 kılıç.

-Büyük saldırı 26 Ağustos 1922 sabahı saat 5.30’da Türk topçu birliklerinin ateşi ile başlamıştır. Başkomutan Mustafa Kemal o sabah ordularının başında Kocatepe’dedir. Saldırının ilk iki gününde Afyon’un güneyinde 50, doğusunda 30 kilometrelik Yunan cepheleri düşmüş; 28-29 Ağustos günlerinde Yunanlıların en güçlü birlikleri Aslıhanlar yöresinde çevrilmiş; 30 Ağustos günü de Başkomutan’ın doğrudan yönettiği savaş sonunda düşmanın en güçlü birlikleri yok edilmiştir. Bu savaşlar “Dumlupınar Meydan Savaşı” olarak adlandırılmıştır. 30 Ağustos tarihli Başkomutan Mustafa Kemal’in doğrudan yönettiği ve düşman birliklerinin yok edilmesi ile sonuçlanan savaşa da “Başkomutanlık Meydan Savaşı” denmiştir. Düşman artık darmadağın, perişan ve bozgun içinde kaçmaktadır. Alınan tutsaklar arasında Yunan Başkomutanı General Trikopis de vardır. Ve ertesi gün 31 Ağustos’ta Başkomutan cepheyi düşmanın durumunu bir kez daha denetleyip gözlemledikten sonra kesin ve son komutunu, buyruğunu vermiştir: “Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!” Mustafa Kemal ordularıyla 9 Eylül’de İzmir’e varmıştır. Büyük saldırı, Başkomutan’ın gösterdiği hedefe ulaşılmasıyla, düşmanın İzmir’de denize dökülmesiyle sonuçlanmış ve bağımsız yeni Türk devletinin önündeki en büyük engel böylece aşılmıştır.

-Bağımsızlık Savaşı’nda Başkomutan’ın cephe komutanının verdiği buyruğun belirlenen sürede yerine getirilmemesinin bir subayın ruhunda, vicdanında, öz benliğinde neler yarattığı bilinirse, Bağımsızlık Savaşı’nın nasıl kazanıldığı tüm kutsallığıyla ortaya çıkacaktır. Tek bir örnek bu savaşın kutsallığını kanıtlayacaktır. Büyük saldırının ikinci gününde Albay Reşat Bey’in tümenine Çiğiltepe’nin ele geçirilmesi, bu görevin belirlenen saat içinde tamamlanması istenmiştir. Saat dolmuş tepe ele geçirilememiştir. Buyruğun yerine getirilmemesi karşısında tümen komutanı Albay Reşat Bey’in kendisine verdiği ceza ölümdür. Komutan intihar etmiş ama tümenin geri kalan askerleri Çiğiltepe’yi ele geçirmiş, Başkomutan’ın buyruğunu uygulamışlardır. (Prof. Dr. Suna Kili, Türk Devrimi Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 14. Basım, Kasım 2014)