Arzu TOPÇUOĞLU
Hem naylon, hem poşet

Uygulanabilirliği daha önceki dönemlerde görüşmeler içerisinde yer almış olsa da 1 Ocak 2019 tarihi itibari ile yürürlüğe konulan ‘Paralı Poşet’ uygulaması iyi ve kötü tartışmaları da beraberinde getirmiştir.
1 Ocak 2019 tarihinde ülkemizde uygulanmaya başlanan bu sistemi; 2008 yılında Çin, 2011 yılında İtalya, 2014 yılında Danimarka, 2015 yılında İngiltere, 2016 yılında Hollanda gibi birçok büyük ülke uygulamış, biyolojik olarak da çözünebilen poşet ve kâğıt paket kullanmaya başlamışlardır. Bu uygulama ile de plastik poşet kullanımını aza indirgemeyi başarmışlardır.

Ücretli poşet uygulaması; bilinçli tüketimi ve geri dönüşümü destekleyen, plastik poşet satışından elde edilecek ücretin hiç kimsenin gelir kapısı kapsamında olmadan bir çevre fonuna aktarılıp, geri dönüşüm alt yapısındaki eksikliklerin giderilmesi amacıyla uygulanmış olsa idi, uygulanan bu sistem gerçek anlamda amacına ulaşmış olur ve hızı dinmeyen tartışmaların da önüne geçilmiş olunurdu.

Marketlerde, mağazalarda 25 ve 50 kuruş arasında değişen fiyatlar, insanların kendi imkanları ile yanlarında getirdikleri, eski dönemleri hatırlatan file ve bez çantalara olan ilgiyi de arttırdı. Sosyal medyada, Lösemili Çocuklar Sağlık ve Eğitim Vakfı’nın (LÖSEV) ‘Pazar Çantası’ uygulaması ve birçok kişinin ihtiyacı olan çantaları LÖSEV adına almaları sosyal bilinci uyandırmış olmasıyla beraber, bu tarz uygulamaların amacı dışına taşmasına da müsaade edilmemelidir. Şöyle ki; her yeni oluşum farklı bir çıkmazı ya da ekonomik bir fırsatı da kendisiyle beraber getiriyor. Bu fırsatı imkâna çevirecek olanlara da bilinçli vatandaşlar olarak, toplumsal vicdanımızla ve en kıymetli duygumuz olan merhametimizle oynanmasına ve gerekliliklerinin dışına çıkmalarına da izin vermemeliyiz.

Birçok ülkede olduğu gibi doğayı ve çevreyi koruma amaçlı yapılan bu çalışmada, insan sağlığını tehdit eden unsurlar da ortaya çıkmaya başlamıştır. Eczanelerde de uygulanması gündemde olan paralı poşet, sağlık açısından uygun olmayan ve kullanılmış poşetlerin mikrop bulaştırması sebebi ile yapılan düzenlemede değişikliğe gidilmiştir ve paralı poşet uygulaması eczanelerde kaldırılmıştır. Ayrıca bu yapılan yeni düzenleme ile vatandaşın ilk günden bu yana tepki gösterdiği, ücretli poşetlerin üzerinde bulunan firmaların marka ve logoları, poşetin tek yüzeyinde yer alacak ve alanın yüzde yirmisini geçemeyecektir. Poşetlerin barkotlu olarak üretilme zorunluluğu da getirilmiştir. Düzenlemeye uygun olmayan plastik poşetlerin 31 Mart 2019 tarihinden itibaren satışına da izin verilmeyeceği belirtilmiştir.
Uygulama iyi ancak sadece plastik poşetlere mi uygulanmalı? Hayır!.. Bilinçli tüketiciler olarak bizler geri dönüşüme evet diyoruz. Geri dönüşüm her anlamda olmalı. Yaşadığımız çevrede geri dönüşüm atıkları için konteynırların çoğaltılmasını da talep etmeliyiz. Bazı kesimlerin ekonomik çıkarlarına hizmet etmeden, tarafsız Türkiye’nin ve neslimizin geleceği için geri dönüşüme katkıda bulunmak her vatandaşın görevi olmalı ve değişime ayak diretmeden, kabullenerek yanıt vermeli!..

Değişim ne zaman gerekli? sorusuna verilecek en iyi yanıt; gerekli hale gelmedendir. O zaman geri dönüşüme sen de bir el at, geleceğe güç kat...